Lepra in de koloniën. De vorming van gezondheidsbeleid in een multiculturele omgeving: Suriname en Nederlands Indië, 1800-1950

 

Dit project onderzoekt de omgang met lepra in Suriname en Nederlands Indië teneinde inzicht te krijgen in de manier waarop gezondheidsbeleid tot stand komt in een multiculturele omgeving.

Recent onderzoek naar de productie, overdracht en toepassing van (wetenschappelijke) kennis heeft laten zien dat gezondheidsbeleid in de multiculturele omgeving van de koloniën niet simpelweg een kwestie was van het opleggen van westerse inzichten en medische kennis aan een passieve inheemse bevolking. Dat dit een complexer proces is dan voorheen vaak is aangenomen wordt veroorzaakt door het feit dat zowel ziekteopvattingen als opvattingen over effectief gezondheidsbeleid cultuurgebonden zijn. Wanneer twee of meer culturen elkaar – al dan niet vrijwillig – ontmoeten, leidt dat enerzijds tot uitwisseling van ziektekiemen, anderzijds tot wederzijds onbegrip. Die processen kunnen bij uitstek in beeld worden gebracht met een onderzoek naar de omgang met lepra.

Lepra is nooit zomaar een ziekte geweest, maar was altijd omgeven met sterke morele en sociaal-politieke connotaties. Om die reden kan de ziekte worden opgevat als een ‘projectiescherm’ waarop noties over ziekte, gezondheid, macht en controle worden geprojecteerd. Door de omgang met lepra in het Nederlandse koloniale rijk te onderzoeken wil dit onderzoek inzicht bieden in de dynamiek tussen inheemse en koloniale opvattingen en praktijken met betrekking tot gezondheid en ziekte. Het onderzoek wil de ingewikkelde wederkerigheid tussen kennis, mentaliteit en praktijk met betrekking tot lepra begrijpen, zowel in een synchroon als een diachroon perspectief, in de periode tussen 1800 en 1950: de hoogtijdagen van het Nederlandse koloniale bewind. Daartoe wordt de omgang met lepra in Suriname vergeleken met die in Nederlands Indië, waarbij expliciet aandacht zal worden geschonken aan het perspectief van de lepralijder.

Als geheel zal het project inzicht kunnen bieden in de manier waarop burgerschap met betrekking tot gezondheid en ziekte gestalte krijgt. Aangezien het onderzoek expliciet aandacht heeft voor de relatie tussen ziekte en stigma en voor processen van in- en uitsluiting kan het bijdragen aan inzicht in de omgang met ziekte in een globaliserende wereld.

PROJECTEN

Klik hier om terug te gaan naar de volledige lijst van onderzoeksprojecten die momenteel worden uitgevoerd aan het KITLV/Royal Netherlands Institute of Southeast Asian and Caribbean Studies en in samenwerking met andere departementen en instituten.


Gerelateerde onderzoekers

Frank Huisman (projectleider)
Peter Boomgaard (projectleider)
Stephen Snelders (onderzoeker)
Leo van Bergen (onderzoeker)